Szkoła Podstawowa im. Władysława Broniewskiego we Włodowicach z Filią w Zdowie

  • Kartka z kalendarza

Socjoterapia

SOCJOTERAPIA W SZKOLE


ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO-SPOŁECZNE

 

 


 

mgr Iwona Szczygieł

 

          Zajęcia socjoterapeutyczne są bezpośrednią formą pomocy adresowaną do dzieci z klas I-III oraz starszych. Można je nazwać zajęciami podnoszącymi u dzieci poziom norm społecznych i umiejętności budowania pozytywnych relacji z innymi osobami. Są to również działania profilaktyczne w naturalnym środowisku wychowawczym, jakim jest szkoła. Ukierunkowane są na eliminowanie lub zmniejszenie poziomu problemów w zachowaniu, nadpobudliwości i zahamowań, niektórych  zaburzeń  emocjonalnych  u  dzieci. Zaburzenia te utrudniają rozwój  osobisty  i społeczny,  intensyfikują trudności szkolne.

Zgodnie z wartościami humanistycznymi kształcenie skierowane jest na potrzeby człowieka, który poprzez różne doświadczenia osiąga umiejętności w poznawaniu siebie, wyrażaniu swoich uczuć. Wiadomości i umiejętności przestają być w kształceniu głównym celem samym w sobie, stają się środkiem ku organizowaniu siebie i świata pod kątem uznanych, akceptowanych wybranych wartości. Ważna w tym kształceniu jest samoświadomość, samoocena, umiejętność wnikania w swoje wnętrze.
Trzeba więc zapewnić w rozwoju dziecka równowagę uczuć i intelektu, dojrzewania świadomości własnego "ja" i rozwoju społecznego systemu wartości, równowagę przeżyć przykrych i przyjemnych, odporność psychiczną na stres, pozytywną motywację i aktywność w doświadczaniu świata.

            Z mojej praktyki pedagogicznej w klasach 1-3 wynika, że wiele dzieci przejawia tzw. zachowania trudne (agresja, nieśmiałość, nadpobudliwość, nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych, egoizm, brak efektywnego komunikowania się, niska bądź zawyżona samoocena). W związku z powyższym niezmiernie wiele korzyści może przynieść prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych, podczas których dzieci lepiej poznają siebie i innych, mówią o tym co je cieszy, smuci, złości w różnych sytuacjach, uczą się dostrzegać i akceptować różnice w wyglądzie zewnętrznym ludzi, ich cechy szczególne, uczą się tolerancji wobec odmienności drugiego człowieka, właściwego rozwiązywania konfliktów i komunikowania się, pomagania sobie nawzajem i dzielenia się różnymi dobrami. Uważam, że szkoła nie może wiązać się z uciążliwą i nudną pracą, lecz z przygodą, odkrywaniem nowych, interesujących spraw. Ważną rolę powinien odgrywać rozwój emocjonalny i społeczny dziecka, a nie tylko poznawczy. Dlatego  powyższe  zajęcia  mają  wspomagać  dzieci  w  rozwoju  i  pojmowaniu rzeczywistości.

            W okresie znacznej plastyczności psychiki dziecka są duże szanse, aby na zajęciach socjoterapeutycznych zrealizować ich główne cele. Powyższe zajęcia są okazją wypróbowania i wyćwiczenia właściwych sposobów zachowania oraz nabycia nowych umiejętności interpersonalnych. Wymienione cele stanowią podstawę programu socjoterapeutycznego.

 

                CELE ZAJĘĆ

                CELE TERAPEUTYCZNE - tworzenie możliwości odreagowania emocji i napięć powstałych na skutek wzrastania w urazowym otoczeniu, a także na skutek niepowodzeń szkolnych i społecznych oraz uzyskanie doświadczeń pozwalających na zmianę wzorców zachowań i sądów poznawczych w trakcie zajęć. Zatem jest to :         

  • stworzenie okazji do odreagowania napięć emocjonalnych
  • budowanie pozytywnego obrazu siebie
  • zwiększenie poczucia własnej wartości
  • zaspokojenie potrzeby bycia ważnym.

 

            CELE EDUKACYJNE – zdobycie przez dzieci wiedzy o problemach ich otaczających.

Cele te obejmują :

  • wzajemne poznanie się , integrację grupy
  • wytworzenie atmosfery bezpieczeństwa , zaufanie i wsparcie
  • ustalenie reguł i norm grupowych
  • nabywanie umiejętności wyrażania uczuć
  • rozpoznawanie emocji u siebie i innych
  • rozwijanie umiejętności udzielania informacji zwrotnych    
  • uświadomienie , że uczucia mogą się zmieniać
  • ćwiczenie umiejętności koniecznych do wzięcia odpowiedzialności za swoje zachowanie w kontaktach z innymi i do panowania nad tymi zachowaniami
  • ćwiczenie umiejętności radzenia sobie z napięciem
  • pokonywanie lęku przed wystąpieniem publicznym
  • uczenie zachowań, które ułatwiają porozumiewanie się
  • świadome i wolne od agresji radzenie sobie z konfliktami
  • wypracowanie sposobów radzenia sobie z konfliktami
  • rozwój ekspresji ruchowej.

 

                CELE ROZWOJOWE – nabywanie podczas zajęć umiejętności społecznych przydatnych w radzeniu sobie z problemami , które to umiejętności służyć mają jego rozwojowi społecznemu i osobistemu :

  • rozpoznawanie emocji u siebie i innych
  • poznanie własnej podatności na wpływy innych osób
  • rozwijanie koncentracji uwagi
  • rozwijanie twórczego myślenia
  • zgodne współdziałanie w zespole
  • tworzenie wspólnych prac
  • analiza ćwiczonych umiejętności
  • rozbudzanie gotowości do swobodnego wypowiadania się
  • odczuwanie radości z dobrze wykonanego zadania.

Powyższe cele  realizowane są  poprzez  proponowane  treści  programowe i osobisty kontakt nauczyciela z dziećmi

.

TREŚCI PROGRAMOWE skupione są wokół następujących bloków tematycznych

-Integracja – budowanie klimatu bezpieczeństwa  

-Poznajemy siebie i innych – ustalamy zasady

-Budujemy pozytywną samoocenę   

-Moi najbliżsi – rodzina , rówieśnicy 

-Uczucia , emocje i wartości – nasze i innych  

-Asertywność  

-Komunikacja – przyjazne kontakty z innymi  

-Rozwiązywanie konfliktów – opanowujemy i przezwyciężamy złość i agresję 

-Radzenie sobie ze stresem

-Pożegnanie z grupą – podsumowanie.

 

Liczby godzin przeznaczonych na dany blok tematyczny są uzależnione od potrzeb, zainteresowania i postępów dzieci .



ZAŁOŻONE EFEKTY OSIĄGNIĘĆ

*zdobycie przez dzieci pozytywnych doświadczeń w grupie

*zintegrowanie uczestników

*odreagowanie emocji i napięć

*zdobycie przez dzieci takich umiejętności, jak :  autoprezentacja, nawiązywanie kontaktów, empatia, mówienie „nie”, wyrażanie własnego zdania w odpowiedni sposób, zdolność wykorzystania swoich mocnych stron, rozumienia i przeżywania uczuć, właściwego radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych

*nawiązanie współpracy z rodzicami ,

*radość i zadowolenie dzieci z wykonywanych zadań ,

*niwelowanie różnic społecznych między płcią żeńską i męską ,

*poszerzenie zasobu słownictwa ,

*poznanie i akceptowanie przez dzieci reguł i norm społecznych .

 

Miejsce  zajęć -  to sala nr 4, ewentualnie sala gimnastyczna lub plac szkolny SP we Włodowicach.            

 


  

ZASADY  PANUJĄCE  W  GRUPIE 

  •    Wspólnie rozpoczynamy i kończymy zajęcia
  •    W miarę możliwości regularnie uczestniczymy w zajęciach
  •    Zwracamy się do siebie po imieniu, do osób dorosłych imię poprzedzamy: pan, pani
  •    Mamy prawo mówić o swoich emocjach, odczuciach itp. - informacja zwrotna
  •    Nie przerywamy wypowiedzi innych
  •    Zadajemy pytania, mamy prawo do informacji, gdy czegoś nie rozumiemy
  •    Pomagamy sobie w różnych sytuacjach
  •    Nie obrażamy się i nie krytykujemy, nie ośmieszamy się wzajemnie - szacunek
  •    Nie stosujemy agresji
  •    Dbamy o swoje bezpieczeństwo
  •    Nie oceniamy innych – akceptacja
  •    Nie używamy wulgaryzmów
  •    Mamy prawo do swoich tajemnic i prywatności – prawo „stop”
  •    Zachowujemy w tajemnicy to, co inni prezentują na zajęciach, ufamy sobie
  •    Staramy się być szczerzy i otwarci, dzielimy się doświadczeniami
  •    Wszyscy jesteśmy tak samo ważni i mamy jednakowe prawa.

 

               

Nie bez znaczenia jest osobowość prowadzącego, terapeuty. Jego rola polega na budowaniu atmosfery zaufania i zachęty do aktywnego udziału w zajęciach. Powinna cechować go: życzliwość, cierpliwość, otwartość, jasność tłumaczenia ćwiczeń, konsekwencja i stanowczość, kiedy w grupie pojawiają się zachowania destrukcyjne.

 

  SOCJOTERAPEUTA

 

#   nie osądza i nie ocenia wypowiedzi, co nie znaczy że musi się z nimi zgadzać

#  określa swój stan emocjonalny i jego przyczyny; jest sobą, nie udaje

#  buduje atmosferę otwartości, zaufania i bezpieczeństwa

#  jest stanowczy i konsekwentny; dotrzymuje danego słowa zarówno w nagradzaniu,jak i egzekwowaniu sankcji

#  jest wrażliwy i uważny, słucha z zainteresowaniem grupy i każdego oddzielnie

#  umiejętnie się komunikuje, stosując komunikaty „ja”, parafrazy

#  jest elastyczny, akceptuje i realizuje pomysły uczniów, dzieci

#  zauważa i akcentuje pozytywne relacje i zachowania uczniów

#  śmieje się razem z dziećmi i stwarza okazje do żartów, ma poczucie humoru

#  ma prawo do błędu, traktuje go jako okazję do nauczenia się czegoś nowego.

 

 

 

ZAPROSZENIE – INFORMACJA

 

               Jeśli Twojemu dziecku jest trudno w domu i w szkole

 

                *  Jeśli ma trudności w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami

 

                *  Jeśli nie ufa dorosłym

 

                *  Jeśli nie wierzy we własne możliwości i brakuje mu wiary w siebie

 

                *  Jeśli nie zawsze potrafi bawić się z rówieśnikami

 

                *  Jeśli ma opory przed podejmowaniem zadań

 

                *  Jeśli rzadko może się skupić na jakiejś czynności

 

                *  Jeśli kłóci się z innymi...........

 

Zapraszam na zajęcia, na których w grupie nauczy się przez gry, zabawy i zajęcia twórcze, jak postępować, by było jemu i z nim w  życiu łatwiej i bardziej interesująco.

 

Rodziców, pragnących zasięgnąć opinii, czy rady, podzielić się swoimi wątpliwościami...zapraszam serdecznie do rozmowy w godzinach pozalekcyjnych po wcześniejszym ustaleniu terminu :)

 

 

NAUCZYCIEL  –  SOCJOTERAPEUTA :   mgr  Iwona  Szczygieł